در قسمت پانزدهم مهین بانو به شیرین میگه :شیرینکم، درسته که تا اینجا بخاطر خسرو اینهمه رنج و دشواری و خواری کشیدی. اما به این فکر کن که اگر سودی نبردی و به وصالش نرسیدی عوضش ضرر و زیان هم نکردی.
الان مثل یخنی ای هستی که دست نخورده است! یخنی! نجف دریا بندری در كتاب مستطاب آشپزى میگه در قدیم پخت گوشت كار سخت و وقتگيرى بوده. گوشت رُ بايد روى اجاق هاى هيزمى بار ميذاشتن و براى نگه داشتن آتش پاى اجاق ساعتها مى ايستادن. به همين دليل صنفى به نام "يخنى پز" وجود داشتن كه مقدار زيادى گوشت رُ آب پرز ميكردن وگوشت پخته رُ كه يخنى ناميده ميشده ميفروختن. مردم يخنى رو همراه با آب گوشت ميخريدن و در تهيه انواع غذاهاى گوشتى (سوپ، سس، خورش، پلو) به كار ميبردن. ابواسحاق حلاج شيرازى، شكموى طنزپرداز عالم شعر در كتاب وصف اطعمه ميگه: يك روزى يخنى كه تجربه اش زياد بوده به نان ميگه اگه پياز با ما حال نميكنه و نميخواد همراه باشه، غمت نباشه ما هر دو تا دست از خواستنش بر ميداريم كه تره تازه از پياز خيلى هم خوش بو تره!
بسی در کار خسرو رنج دیدی بسی خواری و دشواری کشیدی
اگر سودی نخوردی زو زیان نیست بود ناخورده یخنی، باک از آن نیست
نظامى
به نان گفت يخنى ز انبانِ راز
كه گر نيست خرم به ما خود پياز
بيا تا بشوييم از اين هر دو دست
كه خوش بوتر از او تره ى تازه هست
ابواسحاق حلاج شيرازى
پ.ن: عكس تزيينى و از اينترنت برداشته شده است.
.