مهم ترین و مفصل ترین داستان کتاب کلیله و دمنه داستان شیر و شنزبه ست. دمنه که از توجه پادشاه (شیر) به شنزبه (گاو) خشمگین شده با سعایت، سبب قتل شنزبه توسط شیر می‌شه.

برادر او کلیله تلاش میکنه تا با پند و اندرز مانع او بشه اما موفق نمیشه. یوزپلنگ برحسب اتفاق به نقش دمنه در این ماجرا پی می‌بره و به مادر شیر اطلاع می‌ده. دمنه، احضار و به جرم خیانت و توطئه محاکمه می‌شه. با شهادت یوزپلنگ و پلنگی که در زندان، گفتگوی کلیله و دمنه را در این باب شنیده بودند، جرم دمنه اثبات و به مرگ محکوم می‌شه. ( بخش بازجويى و محكوميت و عاقبت دمنه در نسخه اصلى نيست و توسط ايرانيان به كتاب اضافه شده)