یزدگرد یکم مشهور به یزدگرد رام گر یا یزدگردِ رامشهر به معنی یزدگرد آرامکننده شاهنشاهی كه بعد از به سلطنت رسيدن کم کم تبدیل میشه به یزدگرد بزه گر. یزدگرد چهاردهمین شاهنشاه ساسانی بوده كه در منابع زرتشتی (و تاریخنگاران اسلامی که از اونها وام گرفتهن ازش به پلیدی یاد میشه اما در منابع مسیحی و یهودی ازش با احترام یاد میکنن.
یزدگرد عليرغم اينكه دستنشاندهٔ اشرافزادگان بود و قبل از رسیدن به پادشاهی به نیکرفتاری معروف بود بعد از به سلطنت رسیدن برای اینکه از نفوذ اشراف زاده ها و موبدان كم کنه دست اشرافزادگان و موبدان رُ از قدرت کوتاه میکنه و از سر راه برشون میداره،بعد هم برخلاف قوانین اجازه میده که یهودیان و مسیحیان مذهبشون رو در ايران تبلیغ هم بکنن. در منابع زرتشتی گفته میشه یزدگرد،همسری يهودى داشته به نام "شوشان دخت"که دختر یکی از رهبران یهودی و مادر بهرام گور ست. در مورد مرگ نابهنگام یزدگرد روایت متعددی وجود داره.در روایت سنتی-ساسانی، آمده كه اشرافزادگان به درگاه خدا مینالیدن که شر یزدگرد رُ از سرشون کم کنه.یه روز که پادشاه در هيرکانیا(نام تاریخی شهر گرگان)بوده اسبی با نژاد و کمیاب در برابر خرگاه شاهی پدیدار میشه. هیچکس نمیتونه اسب رُ رام کنه، اما اسب به آسانی رام پادشاه میشه. همین که یزدگرد مشغول نوازش اسب میشه، اسب چنان لگدی به دلش میزنه که در جا میمیره و بدین ترتیب یزدگرد به «پادشاهی ستمگرانهٔ خودش» پایان میده و مردم میگن که اسب، فرشتهای از جانب خدا بوده. بعضى ها میگن این روایت یک افسانه است که توسط اشرافزادگان ساخته شده که خودشون شاه رُ دور از پایتخت، کشتن اما شهرام جلیلیان استاد تاریخ ساسانیان استدلال میکنه که یزدگرد به علت بیماری درگذشته و موبدان و اشرافزادگان، از مرگش استفاده ابزاری كرده و مرگش رُ خواست الهی اعلام كردن. برخی معتقدن بنیانگذار شهر یزد، یزدگرد یکم است.
پ.ن: تصوير يزدگرد هنر دست هنرمند باسليقه "ممد نقاش باشى"
@mo.rasoulipour
ست كه بر اساس دو سكه و طرح بشقاب طلاکاری شده از سده پنجم میلادی که یزدگرد یکم را در حال شکار گوزن نر به تصویر کشیده طراحى شده. لينك مربوط به طراحى.
https://www.eranshahr.com/shahs/yazdgerd