تُنگ يا تَنگِ شكر؟ مسئله اين است!
عزيزان يكبار براى هميشه. تُنگ براى آب و شربت و شراب استفاده ميشه. اما تَنگ بر خلاف انتظار جمع بزرگى از دوستان معانى و كاربردهاى زياد و متفاوتى داره. در مورد كاربردش همراه با شكر بايد عرض كنم.
⚪️ شكر در قديم كالايى بسيار گرانقيمت و لوكس به حساب مى آمده. در لغتنامه دهخدا ميگه تَنگ شكر دو جور معنى ميده:
١- تَنگ شکر كنايه است از دهان معشوق. لب محبوب و دهان محبوب.
🌸
٢- به خروار شكر و بار شكر گفته ميشه.
نظامى هم از اين تركيب و به هر دو معنى در جاى جاى اشعارش استفاده كرده.
اينهم مثال هاش. البت آخرى از سعدى يه.
دگر ره لعبت طاوس پیکر
گشاد از درج لؤلؤ تنگ شکّر.
نظامی .
به گستاخی بر شاپور بنشست
در تنگ شکر را مهر بشکست .
نظامی
که شیرین را چگونه مست یابد
بر آن تنگ شکر چون دست یابد؟
نظامی .
ملک بر تنگ شکّر مهر بشکست
که شکّر در دهان باید نه در دست .
نظامی .
زشکّر هر یکی تنگی گشاده
ز شیرین بر شکر تنگی نهاده .
نظامی .
مگس وارم مران زآن تنگ شکّر
مسوزانم به آتش همچو عنبر.
نظامی .
بر چهره ٔ آن بت دلاویز
کردند به تنگها شکرریز.
نظامی .
تلخست دهان عیشم از صبر
ای تنگ شکر بیار قندی .
سعدی .